Czym jest lordoza?

Lordoza to naturalne wygięcie kręgosłupa ku przodowi w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Fizjologiczne wygięcie kręgosłupa pomaga w równomiernym rozłożeniu obciążeń. W dolnym odcinku kręgosłupa występuje lordoza lędźwiowa, która odgrywa kluczową rolę w stabilności postawy ciała. Pogłębiona lordoza lędźwiowa może być wynikiem zaburzenia funkcjonowania mięśni przykręgosłupowych.

Kręgosłup tworzy naturalne krzywizny, które są fizjologiczne. Utrzymanie prawidłowej postawy ciała zapobiega przeciążeniom w środkowej i dolnej części pleców. Wady postawy, takie jak skrzywienie kręgosłupa, mogą prowadzić do poważniejszych problemów, w tym do bólu kręgosłupa.

 

Problem pojawia się, gdy wygięcie to jest nadmiernie pogłębione (hiperlorodoza) lub spłycone (hipolordoza). Pogłębienie lordozy może prowadzić do zaburzenia pracy krążków międzykręgowych i nerwów. Leczenie wad kręgosłupa uzyskuje lepsze efekty, gdy jest rozpoczęte we wczesnym stadium choroby.

Lordoza lędźwiowa powinna wynosić 28–46 stopni. Prześwietlenie kręgosłupa pomaga ocenić stopień zaawansowania skrzywienia oraz ustawienie kręgosłupa lędźwiowego. Regularna ocena wpływu krzywizn kręgosłupa jest istotna dla osób z podejrzeniem zmian w dolnym odcinku.

Średnia wartość lordozy szyjnej w zależności od metody pomiaru to: 10,5–13,9 stopni mierzona metodą Cobba, 15,6–17,5 stopni – metodą Jacksona, 15,9–17,7 stopni – metodą Harrisona. Prawidłowy kąt lordozy szyjnej wspiera funkcjonowanie rdzenia kręgowego i zapobiega jego uciskowi.

Definicja lordozy

Lordoza to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. Wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej jest istotne dla prawidłowego ustawienia klatki piersiowej i środkowej części pleców. Wady kręgosłupa, takie jak pogłębiona lordoza, mogą powodować stany zapalne krążków międzykręgowych.

Za fizjologiczne uważa się dwa rodzaje lordozy – w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Wzmacnianie mięśni wokół bioder dziecka może zapobiegać pogłębianiu się tych krzywizn. Skorygowanie wady wymaga często współpracy z fizjoterapeutą.

Rodzaje lordozy

Wyróżnia się dwie lordozy fizjologiczne – lordozę szyjną i lordozę lędźwiową. W odcinku szyjnym kręgosłupa prawidłowe wygięcie zapobiega przeciążeniom stawów i mięśni.

Kąt lordozy szyjnej powinien mieścić się w przedziale 20-40 stopni, a lordozy lędźwiowej w przedziale 30-50 stopni. Zbyt dużym wygięciem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym można przeciążać kręgosłup, co prowadzi do bólu.

Przyczyny lordozy

Specjaliści wymieniają wiele przyczyn powstawania lordozy lędźwiowej, np. utrzymywanie nieprawidłowej postawy, brak aktywności fizycznej czy otyłość. Niewłaściwego napięcia mięśni może prowadzić do zmian w dolnym odcinku, takich jak pogłębienie lordozy.

Może też być wrodzoną wadą postawy lub powstać w następstwie urazu lub choroby. Leczenie operacyjne jest konieczne w przypadkach zaawansowanego skrzywienia.

Przyczynami lordozy szyjnej mogą być: utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała, zbyt mała aktywność fizyczna, otyłość, urazy, krzywica, osteoporoza, choroby zwyrodnieniowe, rwa kulszowa, kręgozmyk czy dystrofia mięśniowa. Na początku choroby można wprowadzać ćwiczenia korekcyjne i wzmacniające mięśnie brzucha oraz przykręgosłupowe.

Przyczyny lordozy lędźwiowej

Utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała. Zbyt długotrwałe siedzenie w jednej pozycji może prowadzić do osłabienia mięśni.

Brak aktywności fizycznej. Mięśnie przykręgosłupowe i mięśnie odcinka brzusznego odgrywają ważną rolę w utrzymaniu wyprostowanej postawy ciała.

Otyłość. Nadmierne obciążenie dolnego odcinka kręgosłupa może pogłębiać lordozę lędźwiową.

Urazy. Uraz w części dolnej kręgosłupa wymaga odpowiedniej rehabilitacji.

Krzywica. Choroba ta może wpływać na kształtowanie się wygięcia kręgosłupa w dzieciństwie.

Osteoporoza. Zmniejszona gęstość kości może prowadzić do zmian w płaszczyźnie strzałkowej.

Choroby zwyrodnieniowe. Postępujące zmiany w środkowej i dolnej części mogą wywoływać ból.

Rwa kulszowa.

Kręgozmyk.

Dystrofia mięśniowa.

Objawy lordozy

Nadmierne wygięcie w okolicy lędźwiowej daje charakterystyczne objawy, w postaci zniekształcenia postawy ciała. Pogłębiona lordoza może powodować ból, szczególnie pleców w dolnej części, oraz problemy z funkcjonowaniem rdzenia.

Lordoza lędźwiowa wywołuje także objawy ogólnoustrojowe w postaci bólu w dolnej części pleców, mrowienia kończyn dolnych, bólu stawów biodrowych, sztywności bioder, zaburzeń wypróżnień. Wczesne skorygowanie wady może złagodzić te dolegliwości i poprawić jakość życia pacjenta.

Objawy patologicznej lordozy szyjnej to: ból w okolicy szyi, mrowienie kończyn górnych, ból stawów barkowych, sztywność barków, zaburzenia wypróżnień. Prawidłowa postawa oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie mogą zapobiegać dalszemu pogłębianiu lordozy.

Objawy patologicznej lordozy lędźwiowej i szyjnej

Ból w dolnej części pleców. Problemy z krążkami międzykręgowymi mogą nasilać ból w pozycji leżącej.

Mrowienie kończyn dolnych. Zaburzenia nerwowe mogą wynikać z ucisku na nerwy lub rdzeń.

Ból stawów biodrowych. Mięśnie wokół bioder są szczególnie ważne w procesie korekcji postawy.

Sztywność bioder. Ćwiczenia na wzmocnienie mięśni kręgosłupa mogą pomóc w odzyskaniu elastyczności.

Zaburzenia wypróżnień. Stany zapalne krążków międzykręgowych mogą wpływać na funkcje układu trawiennego.

Ból w okolicy szyi. Prawidłowe ustawienie kręgosłupa lędźwiowego wspiera także górne partie pleców.

Mrowienie kończyn górnych. Wady postawy w odcinku szyjnym kręgosłupa mogą prowadzić do zaburzeń neurologicznych.

Ból stawów barkowych. Regularne ćwiczenia korygujące postawę wspierają leczenie.

Sztywność barków. Pogłębienie lordozy może powodować napięcie w innych partiach ciała.

Zaburzenia wypróżnień.

Diagnostyka i leczenie lordozy

Diagnozowanie zmian w budowie kręgosłupa: wywiad, badanie fizykalne, badania obrazowe (RTG kręgosłupa). Ocena wpływu krzywizn kręgosłupa na codzienne funkcjonowanie jest kluczowa. Prześwietlenie kręgosłupa pozwala dokładnie określić zaawansowanie skrzywienia.

Leczenie: leki przeciwbólowe, fizykoterapia, masaże. W leczeniu wad uzyskuje się najlepsze efekty dzięki połączeniu różnych metod terapeutycznych.

Jak diagnozować lordozę?

Wywiad. Wczesne rozpoznanie problemu pozwala na skuteczniejsze leczenie.

Badanie fizykalne. Sprawdzenie zakresu ruchu w odcinku szyjnym i lędźwiowym jest kluczowe.

Badania obrazowe (RTG kręgosłupa). W przypadku podejrzenia lordozy pogłębionej konieczne jest dokładne prześwietlenie kręgosłupa.

Ćwiczenia na lordozę lędźwiową i szyjną

Ćwiczenia rozciągające. Rozciąganie zginaczy bioder pomaga w utrzymaniu wyprostowanej postawy ciała.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Regularne wzmacnianie mięśni brzucha i grzbietu wspiera zdrowie kręgosłupa.

Ćwiczenia korygujące postawę. Utrzymanie prawidłowej postawy wymaga zaangażowania mięśni.

Ćwiczenia oddechowe. Prawidłowe oddychanie pomaga zmniejszyć napięcie pleców w środkowej części.

Profilaktyka lordozy

Chociaż nie ma wytycznych dotyczących zapobiegania lordozie, można wykonywać pewne ćwiczenia, aby utrzymać dobrą postawę i zdrowie kręgosłupa. Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie pomagają zapobiegać pogłębianiu lordozy lędźwiowej oraz nadmiernemu wygięciu kręgosłupa.

Utrzymanie prawidłowej postawy ciała jest kluczowe, szczególnie w przypadku dzieci, u których kształtują się nawyki postawy. Regularna aktywność fizyczna wspiera zachowanie fizjologicznego wygięcia kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej.

Rozciąganie zginaczy bioder

Aby wykonać rozciąganie zginaczy biodra, należy zacząć od pozycji klęczącej na miękkiej powierzchni, takiej jak mata do jogi. Ćwiczenie to zmniejsza napięcie w dolnej części kręgosłupa, wspierając prawidłowe ustawienie kręgosłupa lędźwiowego.

Regularne rozciąganie zginaczy bioder pomaga zapobiegać sztywności bioder i bólowi w dolnej części pleców. Siedzenie bez przerw może negatywnie wpływać na mięśnie wokół bioder, prowadząc do ich osłabienia..

Pozycja kota-krowy

Pozycja kota-krowy to ćwiczenie, które pomaga rozciągnąć mięśnie grzbietu i poprawić postawę. Jest to jedno z najczęściej zalecanych ćwiczeń na lordozę lędźwiową oraz dla osób z bólem w dolnym odcinku.

Ćwiczenie to wspomaga elastyczność pleców i pomaga w utrzymaniu równowagi krzywizn kręgosłupa. Praktykowanie tej pozycji poprawia także przepływ krwi w mięśniach, co przyspiesza regenerację.

Lordoza u dzieci i kobiet w ciąży

Często lordoza pojawia się w dzieciństwie bez znanej przyczyny. Wady postawy, takie jak skrzywienie kręgosłupa, mogą wynikać z braku odpowiedniej aktywności fizycznej w młodym wieku.

Nazywa się to łagodną młodzieńczą lordozą. Dzieci powinny regularnie wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie odcinka brzusznego i grzbietu, aby zapobiegać problemom z wygięciem kręgosłupa w dolnym odcinku.

Wiele kobiet w ciąży odczuwa bóle pleców, wystający brzuch i pośladki. Lordoza pogłębiona w czasie ciąży może powodować napięcie pleców oraz dyskomfort w dolnym odcinku.

Objawy lordozy u dzieci

Ból w dolnej części pleców. Regularna aktywność fizyczna wspiera rozwój mięśni.

Mrowienie kończyn dolnych. Objaw ten może wskazywać na zaburzenia pracy rdzenia kręgowego.

Ból stawów biodrowych. Ćwiczenia na wzmocnienie mięśni wokół bioder dziecka mogą łagodzić dolegliwości.

Sztywność bioder. Rozciąganie zginaczy bioder poprawia elastyczność dolnego odcinka kręgosłupa.

Zaburzenia wypróżnień. Problemy te mogą wynikać z ucisku na nerwy lub rdzeń kręgowy.

Objawy lordozy u kobiet w ciąży

Bóle pleców. Pogłębienie odcinka lędźwiowego lordozy podczas ciąży może nasilać dolegliwości bólowe.

Objawy. Fizjologiczne zmiany w ustawieniu kręgosłupa mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Wystający brzuch. Zmiany w płaszczyźnie strzałkowej kręgosłupa są naturalną reakcją organizmu w czasie ciąży.

Pośladki. Nadmierne wygięcie kręgosłupa może powodować przeciążenie mięśni i ich osłabienie.

Metody leczenia lordozy lędźwiowej

Leki przeciwbólowe. Stosowanie odpowiednich leków pomaga złagodzić dolegliwości związane z bólem kręgosłupa.

Fizykoterapia. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i grzbietu wspierają prawidłowe ustawienie dolnego odcinka.

Masaże. Regularne masaże zmniejszają napięcie w mięśniach przykręgosłupowych oraz poprawiają elastyczność kręgosłupa.

Spłycenie lordozy szyjnej

Spłycenie lordozy, czy też zniesienie lordozy lub hipolordoza to zmniejszenie naturalnej krzywizny kręgosłupa.

Wynika z rozciągnięcia prostownika grzbietu i mięśnia równoległobocznego lędźwi, skrócenia prostownika stawu biodrowego.

Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Regularna aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu i brzucha wspierają stabilizację tej części ciała, zapobiegając przeciążeniom. Spłycenie lordozy lędźwiowej może być związane z osłabieniem mięśni, dlatego ćwiczenia ukierunkowane na ich wzmocnienie są niezwykle ważne.

Sporty takie jak pływanie czy joga pomagają poprawić elastyczność oraz zakres ruchu w odcinku lędźwiowym. Jednocześnie zmniejszają ryzyko wystąpienia bólu pleców spowodowanego brakiem ruchu. Odpowiednio dobrana aktywność fizyczna pozwala również uniknąć spłycenia lordozy lędźwiowej, które może prowadzić do ograniczenia funkcji kręgosłupa.

Długotrwałe siedzenie bez aktywności ruchowej negatywnie wpływa na dolny odcinek kręgosłupa, zwiększając ryzyko pogłębiania problemów posturalnych. Dlatego wprowadzenie regularnych ćwiczeń wzmacniających i rozciągających jest kluczowe dla osób spędzających dużo czasu w pozycji siedzącej.

Skorygowanie wady kręgosłupa w odcinku lędźwiowym

Proces skorygowania wady kręgosłupa w odcinku lędźwiowym zależy od stopnia zaawansowania problemu oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W pierwszej kolejności stosuje się metody nieinwazyjne, takie jak fizykoterapia oraz ćwiczenia korekcyjne. Skuteczne skorygowanie wady wymaga regularnej współpracy z fizjoterapeutą oraz stosowania odpowiednio dobranych programów ćwiczeń.

W przypadku występowania bólu i dyskomfortu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, stosuje się również techniki relaksacyjne i masaże. Mają one na celu zmniejszenie napięcia mięśni oraz poprawę ich elastyczności. Zniesienie lordozy szyjnej, jeśli współistnieje, może również wymagać uwzględnienia w terapii, ponieważ zmiany w jednym odcinku kręgosłupa wpływają na inne jego części.

W niektórych przypadkach, gdy występuje lordoza lędźwiowa pogłębiona, konieczne mogą być zaawansowane metody leczenia, w tym zastosowanie gorsetów ortopedycznych lub interwencji chirurgicznej. Kluczowe jest jednak jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii, aby zapobiec dalszemu pogłębianiu się problemu.